Hækkun á virðisaukaskatti skilar sér en neytendur eiga inni sykurskattinn

Fyrstu niðurstöður um áhrif breytinga á neyslusköttum á verðlag matvara gefa skýra vísbendingu um að hækkun á neðra þrepi virðisaukaskatts hafi þegar skilað sér að fullu út í verðlag en í flestum verslunum séu áhrif af afnámi vörugjalda enn mjög takmörkuð, þetta kemur fram á heimasíðu ASÍ.

Matvara hefur hækkað umtalsvert í verði undanfarinn mánuð samkvæmt fyrstu niðurstöðum úr verðmælingum verðlagseftirlits ASÍ í matvöruverslunum í kjölfar breytinga á virðisaukaskatti og vörugjöldum. Um áramót hækkaði á virðisaukaskattur á matvörur úr 7% í 11% auk þess sem vörugjöld (s.k. sykurskattur) voru afnumin af sykri og sætum matvörum.

Mest hækkar matvörukarfan í versluninni Víði um 5,2% frá því í lok nóvember sl. sem er umtalsvert meiri hækkun en neysluskattsbreytingarnar um áramót gefa tilefni til.

Að mati verðlagseftirlits ASÍ má áætla að breytingarnar gefi í heildina tilefni til u.þ.b. 1,5% hækkunar á matarkörfunni.

Matarkarfa ASÍ hækkar minnst í versluninni Kjarval um 0,7% frá því í síðustu mælingu.

Í Nettó, Iceland, Hagkaupum, Nóatúni, Samkaupum-Úrval, Samakaupum-Strax, Kaskó, Kaupfélagi Skagfirðinga og Kaupfélagi Vestur Húnvetninga hefur matarkarfan hækkað um u.þ.b. 2,5% - 3,5% frá því í lok nóvember.

Í verslunum Bónuss, Krónunnar og Tíu-ellefu nemur hækkun matkörfunnar 1% -1,7%.

Samanburðurinn nær til verðmælinga verðlagseftirlits ASÍ í matvöruverslunum í byrjun desember 2014 og í annarri viku janúarmánaðar 2015.

Verðlagseftirlitið mælir breytingar á verði matvörukörfu sem getur endurspeglað almenn innkaup meðalheimilis. Matvörukarfa ASÍ inniheldur allar almennar mat- og drykkjarvörur, t.d. brauðmeti, morgunkorn, pasta, kjöt, fisk, grænmeti, ávexti, pakkavörur, kaffi, gos, og safa. Við samsetningu vörukörfunnar eru hafðar til hliðsjónar vogir Hagstofunnar sem notaðar eru til útreiknings á vísitölu neysluverðs. Vogirnar segja til um hversu stór hluti tilteknir vöruflokkar eru af matarkörfu meðalheimilis.

Verðbreytingar eru skoðaðar í eftirfarandi verslunum: Bónus, Krónunni, Nettó, Iceland, Hagkaupum, Nóatúni , Samkaupum-Úrvali, Víði, 10-11 og Samkaupum-Strax, Kjarval, Kaskó, Kaupfélagi Skagafjarðar og Kaupfélagi Vestur Húnvetninga.

Þess ber að geta að hér eru einungis birtar upplýsingar um verðbreytingar í verslanakeðjunum á milli verðmælinga en ekki er um beinan verðsamanburð að ræða, þ.e.a.s. hvar ódýrustu vörukörfuna var að finna. Einnig er rétt að athuga að skoðuð eru þau verð sem eru í gildi í verslununum á hverjum tíma og geta tilboð á einstaka vöruliðum því haft áhrif á niðurstöðurnar.

Óheimilt er að vitna í niðurstöðurnar í auglýsingum og við sölu nema með heimild ASÍ.